انواع پروانه و جواز ساختمان و اطلاعات موجود در آن
- پیش‌تر گفتیم که پروانه ساختمان سندی است که برای احداث ساختمان و رعایت اصول ساخت و ساز از طرف شهرداری‌ها، صادر شده و در اختیار مالک قرار می‌گیرد.
- پروانه ساختمانی اراضی بایر یا باغات، تخریب و نوسازی، تعویض مهندس، اضافه اشکوب، تغییر نقشه، توسعه بنا، تغییرات و تبدیل از انواع پروانه ساختمان هستند که جهت اخذ آن‌ها باید به شهرداری مراجعه کرد. پروانه ساختمان اطلاعاتی از بنا و سازه‌های آن در اختیار مالک قرار می‌دهد که عبارت‌اند از:
- مساحت زیربنا
- تعداد طبقات
- نوع اسکلت ساختمان
- مشخصات متقاضی صدور پروانه(مالک حقیقی یا حقوقی)
- شماره پلاک ثبتی ملک
- نام مهندس یا مهندسین ناظر
- تاریخ صدور پروانه
- کروکی زمین
- مهلت شروع عملیات و اعتبار پروانه عموماً در صفحه اول پروانه صادرشده نوشته می‌شود که در صورت لزوم قابل تمدید است.
- اخذ سند مالکیت برای هر واحد مسکونی، با ارائه پایان کار توسط ناظر و صدور پایان کار توسط مرجع صدور پروانه ساختمان مرتبط است.
- چنانچه بر اساس مفاد پروانه، تخلفی از مالک صورت گیرد ناظر موظف به گزارش تخلف به مرجع صدور پروانه خواهد بود تا از ادامه عملیات جلوگیری شود. رعایت مقررات ملی ساختمان در ساختمان‌ها الزامی است.
مراحل صدور پروانه و جواز ساختمان
- امروزه شهرداری برای متقاضیان ساخت و ساز دفترچه‌هایی با عنوان شناسنامه ساختمان در اختیار مالک قرار می‌دهد که در آن صدور پروانه ساختمان، نداشتن خلافی و پایان کار مجموعاً قابل‌مشاهده است.
- شناسنامه ساختمان اطلاعات زیادی از هویت ساختمان و تمام مطالب مربوط به ساختمان را شامل می‌شود. همچنین تاریخ صدور پروانه ساختمان و مشخصات زمین، محل احداث بنا، هویت مالکیت و نوع مالکیت وی، مهندس ناظر، محاسبات و تأسیسات قابل‌استفاده در ساختمان، ابعاد چهارگانه پلاک، کروکی و مساحت زمین، استفاده مسکونی یا تجاری بنا، میزان تراکم ساختمان، مشخصات طبقات ساختمان، وضعیت پارکینگ، اصلاحات و تغییرات ساخت، نحوه تمدید عوارض گوناگون همچون عوارض شهرداری و عوارض نوسازی، گواهی عدم خلاف و درنهایت گواهی اتمام کار ازجمله اطلاعاتی است که در شناسنامه ساختمان قابل‌مشاهده است. بنابراین برای گرفتن مجوزهای لازم و باید مراحل زیر به ترتیب طی شوند:
۱- تشکیل پرونده: در اولین مرحله از مراحل صدور پروانه ساختمان مالک یا شخصی که از مالک وکالت دارد برای گرفتن جواز ساختمان باید درخواست مجوز ساخت را در شهرداری ثبت کند. برای ثبت درخواست صدور پروانه ساختمان مالک باید اصل و تصویر سند مالکیت، اصل و تصویر کارت شناسایی معتبر مثل کارت ملی یا شناسنامه و همچنین برگه تسویه‌حساب عوارض نوسازی و عوارض شهرداری سال جاری و سال‌های پیشین را به شهرداری ارائه داده و درخواست خود را کتباً در این مراکز ثبت کند.
۲- دستور صدور بازدید: بعد از تشکیل پرونده توسط مالک، مسئولان شهرداری سایر روال پیشبرد پرونده را بر عهده می‌گیرند. بنابراین مسئول شهرسازی جهت بازدید به مکان احداث ملک مراجعه می‌کند تا ابعاد ملک، عرض خیابان و بنای ساختمان و مجاورین بنا را موردبررسی قرار دهد. این بازدید در صدور مجوز ساخت تعداد طبقه‌های جدید ساختمان مؤثر خواهد بود.
۳- بررسی گزارش مأمور فنی و کاربری ملک: در برخی از شهرهای بزرگ طرح تفصیلی اجرا می‌شود یعنی قوانین ساخت و ساز در هر نقطه شهر مشخص‌شده است. کارشناس طرح تفصیلی کاربری ملک را در طرح جامع و تفصیلی شهر مشخص می‌کند. در این بررسی اگر مشخص شود که ملک در طرحی از طرح‌های شهرداری قرار دارد این موضوع با دقت بیشتری بررسی‌شده تا مشخص شود که ساخت و ساز بنا با پروژه‌های عمرانی منطقه تداخل دارد یا خیر. اگر تداخلی مشاهده شد باید مشخص شود که میزان تراکم آن به چه میزان بوده و سپس اصلاحات آن انجام شود.
۴- دستور نقشه: بعد از انجام مراحل فوق توسط کارشناس شهرسازی دستور تهیه نقشه به مالک صادر می‌شود. در دستور نقشه اطلاعاتی مانند ابعاد باقی‌مانده ملک پس از اصلاحات موردنظر شهرداری، مساحت زمین بعد از اصلاحات، تعداد طبقات و سطح اشغال‌شده توسط هر طبقه ذکر می‌شود. بر این اساس حجم ساختمان یعنی تعداد طبقات و سطح اشغال هر طبقه بر طبق پهنه‌ای که ملک در آن واقع‌شده است و همچنین متراژ سند(نه متراژ موجودی زمین) و عرض‌گذر تعیین می‌شود. در مرحله بعد دستور نقشه به مهندس معمار ارجاع داده می‌شود.
۵- طراحی نقشه: در این مرحله بر اساس ضوابط شهرداری و دستور نقشه صادرشده، نقشه معماری برای ملک طراحی می‌شود. طراحی نقشه معماری از مهم‌ترین مراحل صدور پروانه ساختمان است زیرا که حداکثر توانایی طرح به لحاظ متراژ، تعداد پارکینگ و کیفیت فضاها در آن ارائه می‌شود.بعد از طراحی نقشه معماری باید به شهرداری ارسال شده تا بررسی شود. اگر نقشه معماری نیاز به اصلاح داشته باشد دفتر مهندسی ملزم به اصلاح نقشه بوده و پس از اصلاح مجدداً نقشه به دفاتر خدمات مهندسی ارجاع داده می‌شود تا تأییدیه نقشه دریافت شود.
۶- پرداخت عوارض شهرداری : بعد از نهایی شدن نقشه معماری و رفع ایرادات عنوان‌شده از سوی دفاتر خدمات شهری، عوارض نوسازی و همچنین عوارض شهرداری بر اساس متراژهای موجود در هر طبقه و نوع کاربری ساختمان توسط واحد صدور پروانه ساختمان محاسبه و تعیین می‌شود.
۷- تهیه مدارک پیش‌نویس: بعد از تعیین ناظر، بین مالک و ناظر قراردادی بسته می‌شود.سپس باید برگه‌های سهمیه آن‌ها به انضمام قرارداد فی‌مابین به‌عنوان ملاک تکمیلی پیش‌نویس پروانه تحویل داده شود. همچنین برگه تعهد رعایت اصلاحی و باید توسط مالک تهیه شود. اگر زیربنای ساختمان متراژی بیش از ۲۰۰۰ مترمربع داشته باشد مشمول اجرای ماده ۳۳ نظام‌مهندسی ساختمان خواهد شد. بنابراین باید تأییدیه نقشه‌های سازه، تأییدیه گزارش آزمایش مکانیک خاک، تأییدیه نقشه‌های تأسیسات برق و مکانیک از سوی سازمان نظام‌مهندسی اخذ شود.
۸- چاپ پروانه: بعد از تأییدیه نقشه‌های چهار رشته و پروسه اخذ تأییدیه‌های دفتر خدمات شهری و تأییدیه طرح تفصیلی بر و کف، به تأییدیه رئیس صدور پروانه ساختمان، معاون شهرسازی و معماری و درنهایت تأییدیه شهردار نیاز است که تمام این تأییدیه‌ها انجام و درنتیجه پروانه ساختمان چاپ می‌شود.